Қазіргі қазақ әңгімесіндегі антропоморфизм көрінісі (Асқар Алтайдың «Кентавр» әңгімесі бойынша)

Abstract

Ежелгі дүниетаным мен ілкі санадан бастау алатын антропоморфизмдер – өнердегі көркемдік әдіс. Алайда антропоморфизмдер бүгінде формасын өзгертіп, символдық, тұспалдық мәнге ие болуы нәтижесінде көбіне шығармадағы айтылар ойды жеткізуге ықпал етіп, көркемдік-эстетикалық қызмет атқарады Мақалада қазіргі қазақ әңгімесіндегі антропоморфизмнің қаламгер мұратын, ұстанымын танытудағы осы қыры талқыланады. Сондай-ақ антропоморфтық танымның қазақ халқының фольклорында, күнделікті тұрмыс қолданысында кездесуіне шолу жасалады. Мифология мен көркемдіктің үйлесімін талдау арқылы мифологиялық және антропомифологиялық бейнелеулердің бүгінгі әдеби дамудағы өзіндік ерекшелігі мен маңызы көрсетіледі, өмір шындығын бейнелеу тәсілдеріне сараптау жасалады. Жазушы Асқар Алтай әңгімелерінде мифтік кейіпкерлер мен сюжеттердің уақыт көшіне орай трансформациялануы, қаламгердің оны құбылта пайдалану шеберлігін тану қазіргі кезең әңгімелерін жаңа көзқарас тұрғысынан талдаудағы өзекті мәселелердің бірі деп санаймыз.