Заң құжаттарының стилистика саласында зерттелуі

Abstract

Заң мәтіндерінің қазақ тіл білімінде арнайы сөз болып, жеке өз алдына қарастырылып жатқан уақыты қазақ мемлекетінің өз алдына тәуелсіздік алып, қалыптасу уақытымен тұспа-тұс келіп отыр. Сондықтан заң құжаттарының тілін зерттеу, олардың ерекшеліктерін танытудың, ең алдымен, заң шығару үшін де маңызы өте зор. Заң шығарушы мемлекеттік органның заң құжаттарының тілдік құрылымын сақтап, олардың ішінде басы артық сөз кетіп қалмауын қатаң қадағалау басты назарда болу тиіс. Мақаланың мақсаты мен міндеті – заң мәтіндерінің қазақ тіл білімі тұрғысынан зерттелуін қарастыру, заң мәтіндерінің жалпы құрылымының теориялық және әдістемелік негіздерін анықтау, аудармадағы баламалық мәселелерді талқылау болып табылады. Мақала жазу барысында ресми іс-қағаздар стилінің барлық талаптары заң мәтінінен толықтай табылып, заң құрылымындағы ақпараттық, прагматикалық, танымдық қызмет талданып көрсетілді. Бұл мақаланың негізгі ғылыми жаңалығы. Бұл мақаланың теориялық және практикалық маңызы бар, себебі ұсынылған тұжырымдама заң бағытында оқитын білім алушылар үшін құнды ақпарат. Мамандықты толық меңгеру үшін арнайы ұғымдар, яғни терминдер деп аталатын лексикалық бірліктерді білу және дұрыс қолдану қажет екенін тағы бір рет атап өту қажет. Құқық терминологиясы мысалында қарастырылған салалық терминологияны зерттеудің жүйелі тәсілі оқыту процесін оңтайландыруға алып келеді. Терминдердің лексикалық және ұғымдық сәйкестігі, олардың өзара байланысуы мен бір-біріне тәуелділігі терминологияны арнайы ұғымдар жүйесінің өзіндік тілдік негізі ретінде қызмет ететін тұтас терминологиялық жүйе ретінде қарастыруға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде ғылыми білімнің жүйелілігін көрсетеді.