Аннотации:
Мақалада Алаш қозғалысының негізін қалаушылардың бірі және КСРО-дан тыс
кеңестік билігіне қарсы қазақ оппозициясының көшбасшысы Мұстафа Шоқайдың қоғамдық-саяси
қызметі мен аналитикалық зерттеулеріне зерделенеді. Кеңес Одағы мен Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық процестерге талдау жасалады.
Мұстафа Шоқайдың зерттеулерінде большевиктер партиясының билікке келуі, 1920-30 жылдардағы социалистік жаңашылдықтар мен бұрынғы патша империясының экономикасын трансферттеу үшін әлеуметтік-экономикалық реформалауға байланысты жасалған әлеуметтік-экономикалық мәселелер болды. Сол кезең деректерінде Кеңес Одақтың миллиондаған адамның өліміне
және ел халқының көпшілігінің әл-ауқатының айтарлықтай нашарлауына жасалған елеулі теріс
салдары бағамдалады.
Ерекше өткір көрсетілген мәселелер - шаруа қожалықтарын Қазақстан мен Түркістан аймағындағы ұжымдастыру кезеңінде пайда болуы айтылады.
Ұсынылған мақалада зерттеушінің көптеген ғылыми және журналистік жұмыстары қарастырылып, Кеңес Одағының түрлі кезеңдерінде, Орта Азия республикалары мен Қазақстандағы жағдайға сыни талдау жасалған.
